21 Mayıs 2014 Çarşamba

Mən Azərbaycanda normal kişi olduğuna inanmıram-Müsahibə

Onlar haqqında çoxumuzun məlumatı yoxdur və ya çox azdır. Bir transseksualla əlaqə saxladım və gizliliyi qorumaq şərtiylə mənimlə söhbət etməyə, müsahibə verməyə razı oldu. Təxminən iki saatlıq söhbətimizdən maraqlı hissələri seçib, oxuculara təqdim edirəm. Onların yaşadıqları həyat, problemləri barədə daha geniş məlumata sahib olacaqsınız.
......

Əsl adım Röyaldı. İndi Röya adını işlədirəm. Səsim də pis deyil. Kişi səsiylə oxuyanda səsim Röyanın səsinə oxşayır, qadın səsiylə oxuyanda Aygün Kazımovanın.

Hər gün, hər saniyə yaşadığım bu həyata, özümə nifrət edirəm. Mən bu deyiləm. Fahişə olmaq üçün bədənimi, cinsiyyətimi dəyişdirmədim. Gedəcəm bu ölkədən. Dodaqlarımı düzəltdirmişəm. İki min manat borcum var. Borcumu ödədikdən sonra pul yığmağa başlayacam. Maraqlanmışam, üç min manat pul lazımdı. Pulum hazır olan kimi Hollandiyaya gedəcəm.

Hər gün Allaha dua edirəm. Məni bağışlasın deyə yalvarıram. Düşünürəm ki Allahın mənə verdiyi bədənə xəyanət etmişəm. Amma çox çətin idi, inan mənə. Kişi bədəninə həbs olunaraq yaşamaq çox çətindi. Xüsusilə universitetə başlayandan sonra dözülməz həddə çatmışdı. Çoxları elə bilir ki biz kef üçün, pul qazanmaq üçün özümüzü bu hala salırıq. Allaha qurban olum, O bilir mən özümü biləndən nə əzablar çəkmişəm.

Uşaqlıqdan qadın olduğumu bilirdim. İncəsənət universitetində kinoşünaslıq oxuyurdum. Hər gün işgəncə kimi keçirdi. Qız kimi yeriyirdim, hərəkətlərim, oturuşum, duruşum qız kimi idi. Axı mən qadın idim! Özümdən asılı deyildi... Ailəm nə qədər məni dəyişdirmək istədi, zorla kişi kimi geyindirdilər, döydülər. Amma mən evdə heç kim olmayanda bacımın paltarlarını geyinib bir neçə saat evdə belə gəzirdim, rəqs edirdim. Gəlin paltarı geyinmək xəyalı qururdum. Hara gedirdim söz atırdılar, söyürdülər. İndi şəhərdə daha rahat gəzirəm. Heç kim trans olduğumu anlamır. Üçüncü kursda oxuyarkən dəyişməyə qərar verdim. Belə yaşamaq mümkün deyildi.

Mənim üçün teatr deyə bir şey yoxdur. Mən teatra dövrü keçmiş bir incəsənət növü kimi baxıram. Amma film həyatdır. Son günlərdə Çarli Çaplinin filmlərini izləməyə başlamışam... Yeri gəlmişkən əmim qızı  teatr aktrisasıdır.

Azərbaycanlı kişilərə inanmıram. Üç il bir oğlanı sevmişəm. Mənə deyirdi ki mən sənin fahişə olmağına icazə verməyəcəm. Məni qoruyacaq, yaşayışımı təmin edəcəkdi. Özün bilirsən ki Azərbaycanda bizim normal işdə çalışmaq imkanımız yoxdur. Ona görə də məcbur fahişəlik etməli oluruq... Sevgilim mən müalicəyə başladıqdan bir il sonra məni atdı. Qaldım ortada, ağır depressiya yaşadım. Amma fikrimdən dönmədim. Mütləq gedəcəm bu ölkədən, normal həyat yaşayacam... Gəlin paltarı geyinmək xəyalı ilə yaşayıram.

Heç vaxt ana ola bilməyəcəm. Bəlkə də Hollandiyada övladlığa uşaq götürmək mümkündür, bilmirəm. Amma heç vaxt öz uşağım olmayacaq. Sevdiyim kişidən, ərimdən uşaq doğa bilməyəcəm. Bunu bilmək mənə əzab verir.

Anam üçün çox darıxıram. Atam mənim “xəstə” olmağımda anamı günahlandırırdı. Nə vaxt acıqlansa anamı döyür, təhqir edirdi... Ara bir anama zəng edirəm, səsini eşitmək üçün. Amma danışa bilmirəm. Anam mənim zəng etdiyimi başa düşür, ağlamağa başlayır.

Anam hicablıdı. Mən də namaz qılırdım. Bəzən yenə qılıram.

Hər gün ağlayıram. Fahişə olduğum üçün özümə, məni bu hala saldığı üçün bu ölkəyə nifrət edirəm. Küçədə mənə söz atan, söyüş söyən kişilərin bəziləri sonra mənlə yatmağa gəlirlər. Mən Azərbaycanda normal kişi olduğuna inanmıram. Çoxu homoseksualdı.

Tük transların ən böyük bəlasıdı. Hər dəfə tüklərimi görəndə əvvəlki “məni” xatırlayıram. Əlbətdə bir də penis məsələsi var. Onun əməliyyatı çox qəlizdi. Həm də risklidi. Əməliyyat olunub qadın cinsiyyət orqanı düzəltmək olar amma ömür boyu boşala bilməmək riski var. Fikirləşə bilirsən ömür boyu boşalmamaq nə deməkdi!? Həm də digər məsələ var. Əgər “bu” olmasa acından ölərik. Kişilərin çoxu “buna” görə bizim yanımıza gəlir.

Bəzi kişilər inciməsin deyə onlarla yatıram. Bəzən eybəcər kişilər gəlir. Vallah puluna görə yox, sırf inciməsin, özünü pis hiss etməsin deyə onlarla da yatmağı qəbul edirəm.

 Bir evdə üç-dörd ay yaşayandan sonra qonşular təzyiq göstərməyə, şikayət etməyə başlayırlar. Məcbur evi dəyişdirməli oluruq. İndiyə qədər 10-dan çox ev dəyişdirmişəm.

...Hər gün Allaha şükr et. Allah hər şeyi mükəmməl yaradıb. Bir tükün belə bilirsən nə qədər əhəmiyyəti var? Allah məni də bu cür sınağa çəkdi. Amma mən dözə bilmədim, qadın olduğum halda kişi bədəniylə yaşaya bilməzdim.  


10 Mart 2014 Pazartesi

Nərmin

Nərmin Hüseynlini şəxsi olaraq tanımıram. Ona xilas etməyə çalışan çoxları kimi. Onun ölümündə özümü də günahkar hesab edirəm. Çünki həkim səhvləri ilə bağlı zarafatlar haqqında çox danışıb-gülmüşəm. Məsələyə yetəri qədər ciddi yanaşmamışam.

 Tibb universiteti tələbəsi kimi onun həkim səhvi ucbatından başına gələnlər qarşısında çox böyük məsuliyyət hissedirəm. Bu gün tibb universitetinin yetişdirdiyi tələbələr gələcəkdə bir daha Nərminləri öldürməsinlər deyə bu yazını yazmağa qərar verdim.

Tibb sahəsi başqa heç bir peşəyə bənzəmir. Həkimlik insan həyatı ilə bağlıdır.  Edilən kiçik bir səhv və ya yaxşı oxumadığn bir mövzu bir gün hər hansı bir  insanın həyatını alt üst edə bilər . Bu səbəbdən tibb universiteti tələbələrinin üstünə böyük məsuliyyət düşür. Bu məsulliyyəti isə birinci tələbələr yox müəllimlər başa düşməlidir. Amma aldıqları maaş o qədər gülüncdür ki, bu maaşa ancaq axşam nə yeyəcəyini düşünmək olar. Bəli, onlar bizə lazım olan bütün məsləhətləri etika xatirinə verirlər. Hər müəllim tələbələrə gələcək həyatı üçün xəbərdarlıqlarını edir. Risklərdən danışır. Amma yaxşı həkim yetişdirmək üçün məsləhət kifayət etmir. İstəyən o məsləhəti dinləyir, istəməyən dinləmir. Çünki  heç kim bunun bir gün başına gələcəyinə inanmır. Məsulliyyəti tələbənin boynuna atmaqla da bu problem həll olunmayacaq.

Onsuz da savadsız həkimlərin ucbatından savadlı həkimlərə də hörmət edən yoxdur. Xəstəxanalarda xəstələrin həkimlərlə necə kobud rəftar etdiyini görəndə dəhşətə gəlirəm. Cəmiyyət həkiminə güvənmir. Onu sağaltmaq istədiyinə inanmır. Savadsız həkimlərin arasında savadlılar da hörmətdən düşür, adam yerinə qoyulmur. Qapısını döymədən içəri girir, təhqir edir, söyürlər.

Bunları dəyişdirmək bizim əlimizdədir. Əgər yaxşı həkim olacağınıza inanmırsınızsa indidən özünüzə alternativ çıxış yolları axtarın. Ailənizin sizi zorla həkim etməsinə imkan verməyin. Çünki, bir gün Nərmin kimi gözəl bir qızın həyatını məhv etsəz onlar məsuliyyət daşımayacaq.

Sonda  tibb universiteti tələbəsi kimi müəllimlərimdən xahiş edirəm :

-          Yumşaq ürəkli olmayın. Tələbələrə ana nəvazişi, ata qayğısı göstərməyin.
-          “Dərsini oxumasa da, yaxşı insandır” ifadəsini bir daha işlətməyin. Bu cəmiyyəti tənbəlliyə öyrəşdirməyin. Biz tənbəlik. Bizi məcbur edin.
-          Dərsə hazır gəlmirəmsə sıfırımı verin. Kəsilmək və təkrar kəsilmək istəyirəm. Lazım gəlsə məni qovun. Məni Nərminin qatili olmaqdan qurtarın.
-          Lazımsız dərslərlə tələbələri məşğul edib yormaq əvəzinə heç olmasa bir semestr üçün Tibbi Deontologiya(tibb işçilərinin öz  peşə vəzifələrini yerinə yetirən zaman riayət etməli olduqları mənəvi-etik normalar toplusudur) fənnini tədris sisteminə daxil edin.


Nərmin Allah sənə rəhmət eləsin!  Yaxınlarına səbr diləyirəm.

9 Ocak 2014 Perşembe

Çoban


Məşhur Türk aktyoru “Kara Murat” ləqəbli Cüneyt Arkın deyirdi “ Gəncliyimdə heç sevgilim olmayıb. Utancaq olmuşam. Amma əslində sevgilim olmamasının səbəbi utancaq olmağım deyildi. Qoyun iyləndiyim üçün qızlar mənə yaxın dura bilmirdilər. Hətta oğlan yoldaşlarım da çox az idi. Hammı məndən iyrənirdi. Uzaq gəzirdilər”.

Rahat rahat vaqonun içində ora bura gəzmək, uzanıb yata bilmək, ritmik taqqıltının verdiyi xüsusu zövq  kimi keyfiyyətlər qatarla səyyahət etməyin üstün xüsusiyyətləridir. Təbii ki, vaqondan vaqona fərq var. Biletin qiymətinə müvafiq olaraq rahatlığın da artır və ya  azalır. SV kupedə səyahhət etmək, təyyarənin biznes klassından fərqli olaraq digər vaqonlardan ciddi fərqlənir.  Plaskard adlanan vaqonlar əsgər yataqxanalarını xatırladır. Arabir sakitlik , kitab oxumaq vəya yatmaq istəyəndə puluma qıyıb SV”dən bilet alıram. Amma əsgər yataqxanası daha canlı, səs-küylü olduğundan ordakı söhbətləri dinləmək, dava dalaşlara şahid olmaq, gülmək üçün çox vaxt plaskard biletlərdən alıram. Nə isə...

İlk dəfə qatar səyahətim yaddaşımda heç də xoş xatirə kimi qalmayıb... Hardasa 12 yaşım olardı. Qış fəsli idi. O zamanlar qatarların vəziyyəti  ürəkaçan deyildi. İsitmə sistemindən əsər əlamət yox idi. Donurduq.

Səhərə qədər yata bilməmişdim. Amma bunun səbəbi üşüməyim deyildi. Səbəb qoyunlarla çox vaxt keçirmiş, orta yaşlı bir kişinin ətrafına yaydığı kəskin üfunət qoxu idi. Vaqonun mən yatan hissəsini kəskin qoyun qoxusu bürümüşdü.  Görünür bu dayı ya çoban idi yada boş vaxtlarında  qoyun otarmalı olmuşdu.  Bunda eyib heçnə yoxdur. Sadəcə mən və yatmağa çalışarkən, bir yandan da burnunu  tutan bir qadın səhv vaqona minmişdik.

Çoban olmaq, qoyun iylənmək deməkdir. Bu qarşısıalınmaz bir prosesdir. Mənim üçün nağıllardan,filmlərdən tanıdığım gülərüz, sevimli çoban  bir neçə saat sonra  yerini qoyun qoxusuna buraxmışdı. Mənim üçün artıq əlində tütək, qoyunlara məhəbbətlə baxan çoban yox idi.

Ümumiyyətlə bizim xalqın şüuraltında çoban müsbət bir şəxs, müsbət bir fiqur kimi formalaşıb. İnanmıram ki, ölkəmizdə heç çoban tanımamış, görməmiş insanlar çobanı mənfi bir insan obrazı kimi təsəvvür etsin.

 Çoban mövzusu qəliz mövzudur. Bütün mədəniyyətlərdə çobanlar nağıl,hekayə qəhrəmanlarıdırlar. Din aləmində də çobanlar xüsusi yer tutur. Elə bu haqda bir neçə hekayə eşitdiyimi və oxuduğumu bilirəm. Mütləq bütün peyğəmbərlər hardasa çobanla qarşılaşıblar. İsa peyğəmbərə Məsih, Xilaskar, İnsan oğlu və s. deyildiyi kimi Çoban da deyilir. Google”da Hz.İsa yazsaz, görəcəksiz ki,qucağında qoyun, İsa sizə gülümsəyir. Axı niyə  ? Niyə qoyun?

(Çobanlar və çobansevənlər məni üzrlü hesab etsin.Sadəcə ilk qatar səyahətimdə məni yatmağa qoymayan o qoxu yadıma düşdü.  )




8 Ocak 2014 Çarşamba

Zibil Qutusu


Bakının küçələri gecələr qaranlığı, gündüzləri isə sadəcə saxta günəşin batmağını, qaranlığın gəlməsini gözləyir...Bakının küçələri qaranlığı sevir, mən isə Bakının qaranlığını...

Gündüzlər gördüyüm eybəcərlik, saxtakarlıqlar qaranlıqda yox olur. Gecələr şəhər olduğu kimidir- boş, menasız, səssiz...

Əslində gündüzlər də elədir, amma saxta gülüş səsləri, şəhərin mənasız divarlarına heyranlıqla baxan insanlar da gecələr qaranlığa bürünür.

Gecə saflıqdır, gizlinllərin ortaya çıxdığı vaxtdır. Gecələr- gizli hisslərin cəsarətlə küçələrdə addımladığı saatlar.. Və gündüz tapa bilmədikləri gözəlliyi qaranlıqda axtaran insanlar...

Bakının gündüzlərində, hərdən də gecələrində ən çox eşidilən səs maşın siqnalları, sürücü dava dalaşlarıdır... Şəhər deyinən, qışqıran, neqativ enerjili, qaş-qabaqlı insanlarla doludur.

Nadir hallarda gülürlər, hətta şaqqanaq çəkirlər, amma elə bil, onları buna kimsə məcbur edir, sanki yanaqlarından tutub dartır kimsə. Çox qısa olan riyakar gülüşlərin çoxu sadəcə yanaqların hərəkətindən ibarətdir...

Siqaret tüstüsünü içinə çəkdiyin anın xoşbəxliyi qədər saxtadır Bakının gülüşü... Sadəcə vərdişdir-pis vərdiş.

Əslində isə, şəhər ağlamaq istəyir, lap yüksək səslə hönkürüb eybəcər səsləri, saxta, boğazdan yuxarı qəhqəhələri susdurmaq istəyir... Amma bacarmır, çünki şəhərimin ağlamalı halını da gülməli ediblər...

Əsl Bakı ve insanlari bəzənmiş binaların görünməyən terefi kimidir. Heç kim o biinaların görünməyən tərəfini görmek istəməz. Və eynəklərini taxıb keçərlər...

Necə də gözəldir şəhərimiz... Necə də gözəldir insanları...Rəngli eynəklərinin arxasindan qarşılıqlı sevirlər bir birilərini...

Eynəyini unutmuş olanlar, ya da eynəyi heç sevməyənlər isə gözlərinin gördüyü reallıqla barışmağa məcbur qalırlar...

Bu şəhərə eynəksiz baxdıqdan sonra əlindəki siqareti söndürmədən yerə atıb, qarşıdan gələn xanıma əhəmiyyət vermədən yerə tüpürürlər...Heç peşman da deyillər...

Sonra bir neçə addımlıqdakı zibil qabıya kinayə ilə baxıb gülümsəyirlər...

Zibilliklerin icine batmis şəhərdə zibil qutusuna nə ehtiyac var ki?

Zibil qutusu isə, reallığı öz gözləriylə görənlərin baxışlarına tuş gələr...

Tək basina şəhəri təmizləməyə çalışan zibil qutusu da mübarizəsinin mənasizlgni dərk edər.

Ümidsizcə o da yerə tüpürər...

7 Ocak 2014 Salı

Kuleli Hərbi Litseyi ( Kuleli Askeri Lisesi )

Kuleli Askeri Lisesi- İstanbul


Bu yaxınlarda məzunu olduğum litseyin bağlanması və muzeyə çevrilməsi  barədə türk xəbər saytlarında bir neçə xəbər gördüm. Əslində fikrimcə hərbi litseylər lazımsız xərcdən başqa bir şey deyil və bir ölkə üçün 4 hərbi litsey çoxdur. Bu mənim fikrimdir. Amma fikirləşmək o demək deyil ki, belə də olmasını istəyirəm. Ömrümün dörd ilini keçirdiyim bu məktəbin muzeyə çevrilmə ehtimalı istər istəməz məni biraz kədərləndirir. Amma  mövzumuz bu deyil.

Hərbi mənə bunu öyrətdi, belə çətinliklər çəktik kimi klassik mövzudan da söhbət açmayacam əlbətdə. Çünki haqqında yazılması lazım gələn daha maraqlı  mövzular var. Bunlardan biri məktəbin kitabxanasıdır.

Fərz edin ki, tarix qoxusu gələn bir kitabxanada 100 minə yaxın kitab heç bir qarşılıq gözləmədən sənə təqdim olunub. Dini və Atatürkçülük prinsipinə uyğun olmayan kitablardan başqa demək olar ki, qadağan kitab yoxdur.  Maraqlı tərəfi isə odur ki, bu kitabxananı digər kitabxanalardan fərqləndirən birşey var. Kitab oxumaq burda istəyə bağlı deyil.Məcburidir. Ayda ən az 3 kitab  oxumalısan. Bunu isə hər ay qeydlərdən yoxlayıb, oxumayanları cəzalandırırdılar. Əlbəttdə hərkəs oxumurdu amma ən azından əlinə bir kitab götürüb, tanış olurdular.

Komandirlər( müəllimlər də hərbi rütbəli idilər) bizdən daha çox kitab oxumağı tələb edir və oxumayanları gələcəyin boş beyinli zabitləri adlandırırdılar. (İdman isə həmişə ikinci planda idi.) Fəlsəfə müəllimimiz “ V for Vendetta” filmini həftələrlə məktəbin öz kanalında yayımladaraq, bütün məktəbin bu filmi izləməsinə nail olmuşdu. Bilmirəm bunun nəticəsi idi ya yox məzun olduqdan sonra 100-ə yaxın kursant yoldaşım Ali məktəbə hazırlıq poliqonuna dözə bilməyərək azadlıqlarını elan etdilər.

 (Bu arada hər sinifin özünün ayrıca kitabxanası da var idi. Bizim 292 nəfərlik  sinifimizin 788 kitablıq balaca bir kitabxanası vardı. Sayını dəqiq bilirəm çünki, kitabxana mənə tapşırılmışdı. Açarlar məndə idi. Biraz əvvəl təşəkkür etdim, indi də üzr istəmək istəyirəm. Çünki, ordan bir iki kitab oğurlamışdım. Bağışla məni Kuleli. )

Məzunu olduğum Kulelidən bir iki söz yazmaq istədim sadəcə. Kiçik də olsa təşəkkür etmək istədim.

( Atatürk və Kuleli başlığı atında qısa  video : http://www.youtube.com/watch?v=YVlxNoTPHlY  )


14 Temmuz 2013 Pazar

Hangover ))

Bəzən xoşbətlik qapalı gözlərin arxasında  gizlənir. Qapalı gözlər arxasından seni seyr edir.
Bəzən xoşbəxtlk gizli öpüşlərdə gizlidir.

Bəzən dodaqlar utancaq öpüşlərn arxasında gizlenir,bezi dodaqlar ise utancaq dodaqlar arxasında gizlenir.

Utancaq dodaqlar birbirne yaxinlasarken qorxu dolu etrafa baxir,bax belece baslayir xezer denizi kenarinda öpüsmeler,her öpüsde bir polis qorxusu,cemiyet qinağı .Bir öpüsün bu qeder deyerli oldugu basqa deniz kenari varmi göresen...

Bəzən öpüsler sadce bir addımda gizlidir,atmaga cesaret ede bilmediyimiz addımlarda...bezen cesaret qarsindaki qızın gözlerinden sene baxır ... 

30 Mayıs 2013 Perşembe

Ümid


Xərçəngi öldürən adam



Əmimin cənazəsi həyatımda gördüyüm ilk cənazə idi. Olduqca qəribə gəlmişdi mənə. Qış olmasına baxmayaraq hava o qədər də soyuq deyildi. Gödəkçəmin önü açıq , papaq isə əlimdə idi. Sağ qolumu əmimoğlunun çiyninə atmış ,uzaqdan toplaşan insanlara baxırdım. 
Qara geyinməyə vərdiş etmiş camaatımız havanın buludlu ,yerin palçıqlı ve sovetdən qalma binaların cansıxıcı solmuş rəngləri arasında daha da qara görünürdü. İnsanların üzündəki kədər, darıxdırıcı səssizlik ,heç kimin görünüşdə ağlamamasına baxmayaraq qulağıma ağlayan qadın səslərinin gəlməsinə səbəb olurdu. Baxmayaraq ki, ortalıqda heç qadın da görünmürdü. Mən səssiz şəkildə binanın önündə qurulmuş böyük çadıra girib-çıxan insanlara , çadırın içi insanla dolu olsa da, ətrafı bürüyən səssizliyə tamaşa edir , sonra dönüb əmimoğluna baxır və hərşeyi dərk edirmişəm kimi, dərindan nəfəs alırdım.əslində isə sadəcə tamaşa edirdim.Həqiqi mənada nə baş verdiyini dərk etmirdim.Sadəcə bu mənzərəni izləmək mənə maraqlı gəlirdi.Yanımda durmuş mənimlə bərabər eyni səhnələri izləyən əmimoğlunun isə nə düşündüyünü bilmirəm . O məndən də uşaq idi. Atası rəhmətə getmiş ,insanlar cənazəsinə toplaşmış , o isə bugün mənə tapşırılmışdı. Atasının rəhmətə getdiyini görür , amma nə baş verdiyini anlamırdı. Üzündə saf bir ifadə ,gözlərində boş bir baxış var idi. Atanın ölümünün nə olduğunu qavraya bilmirdi.
Bu balaca uşaq səssizliyi mənə verdiyi bu sual ilə pozmuşdu : ‘Atam öldü ?”. Qorxduğum sualı eşidəndə duruxmuşdum, yalan cavab vermək istəsəmdə, qərarsızlıq içərisində udqunaraq ‘Hə ‘ demişdim. Cavabdan sonra yeni bir sual eşitmək qorxusu ilə səssizcə  durmuş , sonra isə bu cansıxıcı anı bitirmək üçün mövzunu dəyişdirərək onu bu fikirlərdən yayındırmağa çalışmışdım. Söhbət edərək ordan uzaqlaşmış , hardan gəldi əlaqəsiz mövzulardan danışmışdıq.Kefini düzəltməyə cəhd etmirdim,sadəcə nə danışacağımı bilmirdim.Mən də uşaq idim.
O gün axşama qədər əmimoğlumla bərabər vaxt keçirtdik. Heç ağlamadı.Amma illər sonra ,atasına ehtiyacı olduğu bir gün ,atasının həyatda olmamasının verdiyi boşluğu doldura bilməyəcəyi bir anda yəqin ki ağlamışdı...
...Əmim xərçəng xəstəliyindən rəhmətə getmişdi. Xərçəng xəstəliyinin və ölümün necə birşey olduğunu ilk dəfə əmimdən öyrənmişdim. Əmimi sevə biləcək qədər vaxtı olmadı . Amma əmimoğlunu sevirdim . Elə uşaq vaxtı  da çox şirin idi . Əmim xəstə olduğu ərəfədə bircə dəfə evlərinə getmişdim .  Əmiuşağı  dırmaşırdı atasının başına ki ata çıxaq gəzməyə , əmim isə belə cavab vermişdi:  “Bala, sağalım çıxarıq, azca qaldı sağalmağıma”. Əmimin gözündə yaşayacağına inam olduğunu görmüşdüm . Bundan əmin idim. Mən isə gözlərimin dolmasının qarşısını ala bilməmişdim . Anidən üzümü çevirib bir iki saniyəyə özümü yığışdırmışdım.
Aradan illər keçdi əmimoğlu böyüdü mən universitetə qəbul olub gəldim Ankara şəhərinə,tibb universitetində oxumağa . Xəstəxanamızın  onkologiya şöbəsinin qarşısından keçərkən, bəzən dayanıb əlində böyük bir çəngəl  tutan güclü bir adam heykəlinə baxırdım . Çəngəllə ona zərər verməyə çalışan xərçəngi öldürürdü . Xəstəxanadaki tək  bəyəndiyim heykəl idi . Kaş heykəldəki kimi içərdəki xəstələr də çəngəllərini xərçəngə batırıb öldürə bilərdilər . Adətən isə, bu binadan xoş xəbər eşitmək olmurdu.
Bir dəfə uzmanlıqda olan həkimlərimizdən biri xəbər göndərmişdi ki Onkologiya şöbəsində Azərbaycandan gələn xəstə var , gedib ziyarət etsəz yaxşı olar . Mən bunu sonradan eşitdim və bir neçə gündən sonra  iki-üç azərbaycanlı tələbə yoldaşımla həmin xəstənin ziyarətinə getdik. Açığı, biraz narahat idim, çünki nə görəcəyimi bilmirdim . Xərçəng xəstəsi olduğunu bilən xəstələr və yanlarında xərçəng xəstəsi olduğunu bilən yaxınları.
Təbii ki, Tibb Universiteti tələbəsi olduğum üçün xəstəxana mənim üçün yad məkan deyildi. Bəzən xəstəxana içərisində hansısa şöbəni  vəya kimisə axtaran insanlar görürdüm. Çox çarəsiz ve qorxaq görünürdülər. Özlərinə inamsız, çəkinərək yaxınlaşıb kömək istəyirdilər . Gözləri ağ xalat geyinmiş hər hansı bir nəfəri axtarırdı. Mən isə xəstəxanada ağ xalatla gəzərkən özümü çox güclü hiss edirdim . Amma  hərdən buraya xəstə kimi gəldikdə  vəziyyət dəyişirdi . İnamımı itirirdim , qorxaq və utancaq olurdum, xəstəxananın özünə xas qoxusu, sanki məni daha da “xəstələndirirdi”. Uşaqlıqdaki xəstəxana qorxum yenidən dirilirdi . Başqa vaxt yüksəkdən baxaraq danışdığım ordakı məmurların, tibb bacılarının qarşısında əyilirdim, nə isə xahiş edirdim. Növbədə önə keçmək haqqım olsa da bunu xəstə ikən etmək çətin gəlirdi . Sıradakı digər xəstələri görəndə onlara qarşı haqsızlıq olduğunu düşünürdüm.
İlk ziyarət etdiyimiz xəstə vəziyyəti ağır olduğundan digərlərindən ayrı şəraitdə, xüsusi palatada yatırdı. 
Giriş bir birinin ardınca iki böyük şüşə qapıdan keçirdi. Şüşələr tünd olduğundan içərini görmək mümkün deyildi. Birinci qapı icazə ilə, ya da xüsusi kodla açılırdı. İkinci qapını açmadan öncə isə verilən önlükləri geyinirdik, maskaları taxırdıq.
Bizi çox gülərüz bir qadın qarşıladı. Bizim azərbaycanlı olduğumuzu biləndə qucaqlayıb öpdü, hal əhval tutdu. Bu qadın içəridə yatan xəstənin həyat yoldaşı idi. Çox enerjili, çox danışan qadın idi . İlk baxışda belə görünürdü . Biraz söhbət etdikdən sonra anladım ki narahatlığını biruzə verməmək üçün bu qədər danışır və hər şeyin yaxşı olacağına əminliyini sübut etməyə çalışırdı . Əlbətdəki, ümid var idi . Xərçəng xəstəsi əlli  yaşında olardı yada biraz çox. Öyrəndik ki, həkimdi, həyat yoldaşı da həkim imiş . Biraz söhbət etdikdən sonra imkanlarının pis olmadığını başa düşdük . Pəri xala tez-tez dərmanın bahalığından gileylənirdi. Xəstəmiz də yaxşı görünürdü . Xeyli  söhbət elədik , bizə məsləhətlər verdi gələcək mövzusunda bu tibb mərkəzinin qədrini bilməyimizi  tövsiyyə etti . Açığı söhbət maraqlı idi . Otaqdan çıxarkən xəstənin sağalacağına mənim də ümidim artdı . 
Qapıdan yenicə çıxırdıq ki Pəri xala yan palatada başqa azərbaycanlı xəstənin olduğunu dedi .Bu bizim üçün gözlənilməz oldu, onu da ziyarət etməyə qərar verdik . Yan palatada bizi  qarşılayan qadın bayaq qapıdan girərkən bizə tərs-tərs baxırdı. Palataya daxil olub iki-üç addım atdıqdan sonra yataqdakı xanımı gördük . Şəfalar diləyib, hal -əhval tutduq . Bu ərəfədə  gözlərimi xəstənin gözlərindən ayıra bilmirdim. Onun kimi gözəl baxan qadın ya az görmüşdüm ya da gördüyümü, ümumiyyətlə, xatırlamırdım.Həyat dolu gözlərdə elə işıq gördüm ki, anlıq olaraq vuruldum . İçimdə inanılmaz dərəcədə onun sağalmasını istəyən bir istək, arzu oyandı. Çox şirin danışığı var idi. Bizə “balam” deyə müraciyət edirdi. Deyəsən, saçları aldığı müalicədən tökülmüşdü. Ona görə başını bağlamışdı. Halsız görünürdü, amma onunla danışarkən sağalacağına inandım. Bizə Azərbaycandan gətirdikləri paxlava təklif etdilər. Sonra öyrəndim ki, mənə bu qədər cavan görsənən xanımın əllidən çox yaşı var imiş.
Ordan ayrıldıqdan sonra mən günlərlə o xanımın sağalmasının xəyalını qururdum . Daha cavan olduğunu xəyal edirdim. Xəyalımda həmişə yanında idim ve onunla dostlaşırdıq . Sağaldıqdan sonra daimi dost olurduq  və toyunda mikrofondan danışırdım. Bəzən xəyallarımda hətta onunla evlənirdik, amma sırf o son günlərini xoşbəxt keçirtsin deyə...
Bəzən özümü qınayırdım ki, gərək gələcəyin həkimi olaraq belə şeylərdən təsirlənməyim, amma mümkün deyildi. Bir insan ölüm döşəyində ikən necə belə həyat dolu baxa bilirdi. Həyatımda ən çox təsirləndiyim baxışa sahib insanlardan idi. Amma bir daha ziyarətinə getmədim. Dedim ki, gedərəm.Üç gün sonra keçən dəfə birlikdə getdiyim dostlarımdan biri zəng etdi ki, gəl bərabər gedək, mən isə sabah özüm gedəcəyimi dedim.
Amma sabaha qədər yaşamaq ona nəsib olmadı . İçimə bir sıxıntı girdi . Sanki onu mən öldürmüşəmmiş kimi . Son dəfə ziyarətinə getmədiyim üçün özümü günahkar hiss edirdim , sanki getsəydim sağalacaqdı . Bir neçə gün daha xəyalımda onu xatırladım. Amma sonra o da unudularaq yerini başqa xəstələrə buraxdı.
Pəri xala ilə artıq biraz daha səmimi olmuşduq . Otaq da dəyişmişdi. Artıq hərkəsin qaldığı standart otaqlardan biri idi . Xüsusi şüşəli qapı yox idi, önlük də geyinmirdik . Sadəcə maska taxırdıq . Amma xəstəmiz hər keçən gün daha da pisləşirdi . Daha az danışırdı. Tez yorulurdu. Pəri xala danışdı ki, burnundan qan açılıbmış. Trombosit çatışmazlığı var. Sabah bir neçə adam tapıb gətirdim qan verdi. Xeyli uzun çəkən qan vermə prosesində məni də qan verən yoldaşımı da yuxu tutmuşdu. Baxmayaraq ki xəstəmizin vəziyyəti pisləşir Pəri xalanın davranışlarında heç bir şey dəyişmirdi. Gülər üzündən şən ehvalından əl çəkmirdi. Amma artıq narahat olduğunu çox gizlədə bilmirdi . Elə tez-tez xəstəliyin tam nə olduğunu başa düşməyiblər deyib özünü ümidləndirirdi.
Ziyarətə gəldiyimiz üçüncü gündə eşitdik ki, başqa bir Azərbaycanlı xəstə daha var. Bu xəstə də mənə çox təsir elədi . 91ci il təvəllüdlü idi. Əsgərlikdə ikən xəstə olduğu ortaya çıxmışdı. Ona görə də mali cəhətdən bəxti gətirmişdi ,  əgər belə demək düzgündürsə . Xəstəlik ayağının ağrımasıyla özünü göstərmişdi . Ayağı təxminən bir ildir ara-sıra ağrımasına baxmayaraq həkimə müraciət etməmişdi . Otaqda 6 xəstə yatırdı. Hamısı əsgər idi. Bizim xəstənin düz yanında saçları tökülmüş arıqlamış biri yatırdı. Elə gülərüz üzümə baxırdı. Ona baxanda gülmək tuturdu məni, elə özü də gülürdü .  Əsgərlərin içərisində ən şən o idi . Onunla üzbəüz yataqdaki isə danışmırdı. Görünürdü ki çox narahatdır və ölmək istəmir . Bizim gülərüz xəstəmiz isə bir iki həftəyə çıxıb gedəcəyindən , ev yeməkləri üçün darıxdığından danışırdı. O otağa girərkən mənim içim də enerji ile dolurdu . İçərdəkilərlə çox tez səmimi olmuşdum. Zarafatlaşmağa, bir-bir hər biri ilə söhbət edib maraqlanmağa çalışırdım . İçlərindən biri mavi  gözlü yaraşıqlı bir oğlan idi. O da əsgər idi. Ama içərdəki digər əsgərlərdən fərqli olaraq o Türkiyənin qərb bölgəsindən idi. Əsgərlikdə testislərində xərçəng olduğu üzə çıxmışdı. Əməliyyat olmuşdu və sağaldığını demişdlər. 3 ay sonra xərçəng yenə aktivləşmişdi. Çox mədəni biri idi. Nə qədər normal danışsa da narahatlığını gizlədə bilmirdi. Dediyi bir söz yadımdadı: “Daha yeni başladım yaşamaya” . Bunu mənə sağalacağına inandığını göstərmək üçün şən  tərzdə demişdi. Amma gözləri aldada bilməmişdi.
Bizim xəstəmiz isə sakit təbiətli idi. Beyləqanlı idi. Atası diş həkimi idi. Yaşının məndən az olduğunu düşünəndə dəhşətə gəlirdim . Mən həyatda əlimdə olan şeylərdən şikayət edib daha  çoxunu istəyərkən ,o həyatı üçün mübarizə aparırdı. Sakit danışıq üslubuyla etdiyi zarafatlara bəzən dəqiqələrlə gülürdüm . İçərdəykən kefim heç pozulmurdu . Danışdıqca yaşayacağına inamım artırdı. Həkimlər isə heç bir klinikada görmədiyim nəzakəti  ve qayğıyı göstərirdilər burda.
Atası ilə tez-tez görüşürdük. Ürəyinin dərdini boşaltmağa çalışırdı, danışarkən qızıl dişləri görünürdü. Rafiq dayı oğlunun  buralarda müalicə almasından təəssüflənirdi  “Niyə bizdə belə müalicə şəraiti yoxdur ? Bu insanlar nəyə görə gəlib Türkiyədə yaxınlarından uzaqda , öz yeməklərimizə həsrət qəribdə  müalicə alırdılar? “. Sonra isə hərşeyin vaxtla düzələcəyinə inamını bildirib bu mövzunu bağlayırdı.
Danışdığı  2 şey heç vaxt yadımdan çıxmır. Biri qızıl dişi ilə bağlı idi ... Birgün yemək yemək üçün xəstəxananın yaxınlığındaki urfa kababcısına getdik . Ayağına geyindiyi “uzun burun” ayaqqabını nəzərə almasaq idman üslubunda geyindiyini demək olardı. Üşüməmək üçün də dəri gödəkcəsini əyninə geyinmişdi.. Havalar soyuqlaşmağa başlamışdı . Oturduq başladıq yemək yeməyə . Neçə vaxtdır danışarkən fikir verirdim sanki dişlərini gizlədir. Düşünürdüm bəlkə də danışıq tərzi budur . Ama məlum oldu ki məsələ tamamilə başqa cür imiş. Kişi diş həkimi idi. Və Türkiyəyə gəldikdən 1 gün sonra yemək yeyərken bir qızıl dişi düşmüşdü . Və bir diş həkimi olaraq bu vəziyyətindən utanırdı.  “Dişimi görərlər deyərlər ki buna bax diş həkimidi heç öz dişini düzəldə bilmir . Mən cəhənnəm Azərbaycan biyabır olacaq “ . Azərbaycanlı diş həkimi ilk dəfə gəldiyi bu ölkədə tanımadığı insanların ona gülməsindən qorxurdu . Oğlunun dərdi bəs deyilmiş kimi bir də xərçəng poliklinikasında ölkəsini təmsil edirdi .
Digəri isə həyatdan gileylənməsi idi . İlk dəfə onda gözləri dolmuşdu . Soyuq havada çıxıb söhbət edirdik .Kişi də siqarət çəkirdi . Artıq dişini gizlətmədiyi vaxtlar idi . “ Həyatım boyu hərkəsə yaxşılıq etməyə çalışdım . Bir çox hallarda imkanı olmayan xəstələrimdən pul almırdım . Hətta elə olub ki taksiyə oturdub özüm yola salırdım . Pulunu da özüm verirdim . Allah haqqı belə olmuşam mən . Axı mən neynədim Allah mənə bu günləri göstərdi . Tek oğlumdu . Neçə gündü həkimlərdən soruşuram ağ ciyərdəki ləkə haqda . Ama hələ heçnə demirlər . Bəlkə  də xərçəng ağciyərə keçməyib başqa ləkədi bəlkə . Ola bilər hələ görək nə deyəcəklər , sağalacaq oğlum sağalacaq bilirem “. Cavan oğlanla söhbətimizin birində “ Heyif oxumadım . Qıza qoşuldum sonra gördüm eh vallah səhv eləmişəm . İndi sağalım söz vermişəm gedib texnikom oxuyacam . Bəlkə universitetə də hazırlaşdım . Görək də . Vallah burda uzanmaq problem deyil ancaq yeməklerini yeyə bilmirəm bunların . Kabab üçün darıxmışam . Bunların kababı yeyiləsi deyil.”
İki üç gündən bir xəstələri ziyarət edirdim . Onkologiya şöbəsinin yanından keçərkən də bəzən 5 10 dəqiqəlik baş çəkirdim  qalan iki xəstəmizə  . Cavan oğlan eyni görünürdü amma atası gündən günə daha da pis görünməyə başlamışdı . Mən ziyarəti qurtarıb gedərkən Rafiq dayı məni yola salmaq üçün həm də bir siqaret çəkmək üçün mənimlə aşağı düşürdü . Ele o qısa bir iki dəqiqəlik müddətdə danışdıqlarından gündən günə niyə bu qədər çökdüyünü daha yaxsı anlayırdım:  “ Burda qaldıqca daha da pisləşəcək oğlum . Hər gün ağlaşma . Gündə biri ölür . İnsanı stresə salır təmiz .Dünən yenə biri öldü .Qoca kişi idi .Nə ağlıyırsız axı . Hirsimdən dəliyə döndüm . Mən də o dəqiqə qapını bağladım ki oğlum yuxudan oyanıb səsi eşitməsin.”
Xala isə gülərüz idi hələ  . Sırayla oğulları da gəlmişdi . İlk gördüyüm oğlu ağır tebiətli idi .  Atasının xəstə olması ölə biləcəyi haqda düşünürdü . Narahat idi və atasının qayğısına qalırdı. Amma digər oğlu məni təəcübləndirmişdi . Tez-tez burda gözləməkdən sıxıldığını şəhərə gedib gəzmək istədiyini təkrarlayırdı . Atası da dəstəkləyirdi . Saniyəlik bir hadisə Pəri xalayla məni göz-gözə gətirmişdi. Atasının başqa tərəfə baxdığı anda ona dönüb iki söz demişdi “haram olsun” və o anda mən də onunla göz-gözə gəlmişdim və heçnə olmuyubmuş kimi davranmışdım . Bir ailənin dramına şahid olduğumu düşünürdüm.
Cavan oğlanın müalicəsinə , qəbul etdiyi ağır şüalardan sonra 20 gün ara verilirdi . Baxmayaraq ki, həkimlər burada qalmasını məsləhət görürdülər ama ata-oğul ikisi də  Azərbaycana gedib qurban bayramını vətəndə keçirtmək istəyirdilər . Diş həkimi son vaxtlar xəyalpərəsət şeylərdən danışırdı “Bir rus həkimi var . Nə isə dərman hazırlayıbmış bizim rayonda bir xərçəng xəstəsini sağaldıbmış . Elə mən də ona aparacam” . Onlar getməmişdən əvvəl sağollaşdıq . Hem Azərbaycan həm Türkiyə nömrələrimi götürdü ki zəng edəcək. 20 gün sonra  geri gəlməli idilər . Amma bir daha gəlmədilər . Nə də zəng etdilər . Mən isə bu haqda düşünmədim .Üreyim də pis olmadı . Öldüyünə inanmaq istəmirdim . O rus həkimi sehirli dərmanından hazırlamışdı və onu sağaltmışdı . Burdaki həkimlər ən azı sol ayağnın kəsiləcəyini(amputasiya ediləcəyini) demişdilər . Amma bəlkə o sehirbaz rus həkimi buna da imkan vermədi . Və o hələ də yaşayır . Texnikomda oxuyur yeni sevgilisi var.Yenə gülür. Dayımız isə öz dişini yerinə taxıb və öz işinə dəvam edir . Yenə xəstələrinə qayğı ilə yaxınlaşır və imkanı olmayan xəstələrinə güzəştə gedir . Artıq Allaha da daha çox inanır . Sevinirəm ki nə baş verdiyini bilmirəm . 
Onlar getdikdən sonra onun otağına getmişdim . Gülərüz keçəl oğlan yox idi , onunla üzbəüz yatan küskün əsgər  ve mavi gözlü oğlan da yox idi . Otaqda bircə nəfər var idi onu isə tanımırdım . Yanına qoca atası əyləşmişdi . Allahdan şəfa diləyib otaqdan çıxdım . Sanki onlar bu otaqda heç yatmayıbmış kimi öldükdən sonra yerlərini başqa xəstələr doldururdu. Bunda təəccüblü heçnə yox idi . Sanki bu olanlar həyatın bir xəstəxana otağında kiçildilmiş forması idi . Daimi döngü və tarixin təkəbbürü . Gedənlər sadəcə yerlərini gələnlərə buraxırdılar . Təbiət özünü yeniləyirdi. Otaq isə yeni xəstələrlə dolurdu.
Poliknikada bir xəstəmiz qalmışdı . Xala artıq tək idi . Oğulları Azərbaycana qayıtmışdılar . Xala çox şikayyət edirdi . Onlar da qurban bayramında Azərbaycana getmişdilər . Və xəstəmizin orda araq içib kabab yediyindən şikayətlənirdi . Bunun ona çox təsir etdiyini əgər o yeməkləri yeməsə idi bu vəziyyətə düşməyəcəyini deyirdi. Sadəcə şikayət edəcək nə isə axtarırdı . Həkimləri pisləyirdi .Sonra otağın havasızlığından ,yeməklərin dadsızlığından danışırdı .Mən isə oturub bəlkə də bir saat darıxmadan dinləyirdim . Ara bir çəkinmədən artıq insanlarla ünsiyyət  qurma qabiliyyətini itirmiş olan xəstəmizə baxırdım . İllərin həkimi ,atası artıq insanlarla ünsiyyət qura bilmirdi . Danışmırdı , anlaşılmaz sözlər işlədirdi . İnildəyirdi . Bu dəfə otaqdan çıxanda artıq yaşama ümidinin olmadığına əmin idim.
Və bir gün gəldikdə otaqda Pəri xalanı tapa bilmədim . Yerində başqa bir kişi oturmuşdu . Amma qəribəsi  o idi ki, xəstə burada idi . Mən həmişə daha tez saatlarda geldiyimdən axşamları xəstələrin yanında baxıcı qaldığını bilmirmişəm . Bir anlıq rahatladım ki hələ hərşey bitməyib. Baxıcıdan xəstənin vəziyyətini soruşdum “Bugün sabah öləcək . Artıq həkimlər əlini üzüblər “ dedi . Xəstəxanaya gələrkən qarınlı, canlı kişinin artıq sümükləri görünürdü .Sonra baxıcı mənə sabah Azərbaycana aparılacağını dedi xəstənin . Bunu gördükdə artıq son dəfə Pəri xalaya zəng etməyə qərar verdim . Səsində ilk dəfə kədəri eşitdim , hətta telefonda ağlayaraq “Görürsənmi oğul nə günə düşüb “ dedi , mən isə “Bəli xala görürəm” dedim . Başqa nə deyəcəkdim ki . “Sabah Bakıya gedək son dəfə qızlarım da görsün atalarını” dedi . “Allah köməyiniz olsun . Yolunuz açıq olsun “ deyib   hərşey üçün təşəkkür etdikdən sonra sağollaşdıq . Son dəfə otağa girib baxıcıya təşəkkür  etdim . Bəlkə də son gününü yaşayan xəstəyə baxdım . Heç bilmədim nə hiss edim . Nə geridə 7 yaşlı uşaq buraxmışdı ,nə də yüklü miqdarda borc . Həyatda görəcəyi qədər görmüşdü . Gözlərində həyatı tapdığım o qadından , keçəl ərzicanlı kürd əsgərdən,göy göz izmirlidən , qızıl dişiylə azərbaycanı təmsil edən atadan sonra , bu qoca kişiyə sadəcə baxdım . Artıq ölümü daha soyuq qarşılamağı öyrənməyə başlayırdım. Nə qədər istəsəm də içimdə kədər yox idi, gözlərim dolmamışdı. Gündəlik olaraq işdən qayıdırmışam kimi hiss edirdim... Üreyimdə sağollaşdım. Ağ xalatımın açmış olduğum düyməsini də ilikləyib otaqdan çıxdım.
Tibb bacılarına “Xeyirli işlər” diləyib,liftə tərəf addımladım ve liftin gəlməsini gözlədim.Qapı açılanda xərəkdə uzanmış,olduqca qoca görünən bir xəstə və onu daşıyan tibb bacısına yol verdim. Deyəsən otaqlardan biri də boşalmışdı deyə düşündüm. Anlaşılmaz bir gülümsəmə oldu üzümdə. Birinci mərtəbəyə enib 20-25 metrlik koridoru ağır-ağır yeriyərək keçib bayıra çıxdım. 
Onkologiya binasının  önündə ağlayan bir qız var idi , əlində də siqaret. Görəsən hansı yaxını xəstə idi , kimin üçün ağlayırdı. Qıza tam baxmağa çəkindim, göz ucuyla süzüb yanından keçərək , pilləkənlərı endim. Ne düşünəcəyimi  bilmədən yeriməyə davam etdim.Onsuzda düşünüləsi nə var idi ki. Hər gün ölən insanlar , yerlərinə yeni gələn xəstələr və onlar üçün ağlayanlar. Onkologiya binası biraz arxada qalmağa başlamışdı ki dönüb geriyə baxdım . Çox sevdiyim o heykəl yenə orda dururdu :Xərçəngi öldürən adam . Bu heykəl xəstələrin gözlərindəki ümidin rəmzi idi. Ümidin ən çox lazım olduğu vaxtda xərçəngi öldürən adam həmişə orda çox güclü və  inamlı görünürdü.
Elvir NİZAMOĞLU